Догмы ў тэалогіі і... навуцы

Гэты выпуск прысвечаны разгляду пытання дагматызму тэалогіі. Аўтар аналізуе, ці сапраўды дагматычны характар тэалогіі несумяшчальны з навуковасцю. У якасці аргумента выкарыстоўваюцца ідэі філосафа навукі Імрэ Лакатоса, які ўвёў паняцце “цвёрдага ядра” навукі.

Навуковыя дысцыпліны таксама маюць ідэі і перакананні, якія не падлягаюць сумневу. Розніца паміж тэалогіяй і свецкімі навукамі не настолькі радыкальная, як тое сцвярджаецца ў палемічнай публіцыстыцы. Што, маўляў, тэалогія – гэта абшар сляпой веры, дагматызму і пастаяннага кантролю з боку ўладаў, у той час як свецкая навука – абшар розуму, фактаў і свабоды мыслення.

Гэта далёка не так. Свецкія навукі, як тое паказаў Лакатос, выбудоўваюцца вакол “цвёрдага ядра” (своеасаблівай сістэмы догмаў), яны могуць быць падатлівыя на тэндэнцыйнасць, а акадэмічная свабода абмежавана пэўнымі каштоўнасцямі, нормамі, а нават заканадаўчымі актамі.