ՄԽԻԹԱՐ ԱԲԲԱՀԱՅՐ` Մխիթարեան միաբանութեան հիմնադիրը (24)

24.- ՄԽԻ­ԹԱՐ ՍԱՐ­ԿԱ­ՒԱԳ ԿԸ ՎԵ­ՐԱ­ԴԱՌ­ՆԱՅ ԿԻՊ­ՐՈՍ

­            Ե­գէական ծո­վը ճեղ­քե­լով նա­ւը կը սուրար, սա­կայն Մխի­թա­րի վի­ճա­կը միշտ աւե­լի կը վա­տա­նար. նա­ւը կը ճո­ճուէր, ան­տա­նե­լի տա­քը կը խեղ­դէր, ջեր­մը կը տա­պա­լէր։ Այս ար­տա­քին տա­ռա­պանք­նե­րէն բո­լո­րո­վին հիւծած՝ ներ­քին յոյ­զե­րու տագ­նա­պը սաստ­կա­նա­լով խեղ­դող կը դառ­նայ, յատ­կա­պէս երբ նա­ւուն վրայ կա­թո­ղի­կոսն ու եպիս­կո­պո­սը ան­նշան հար­ցի մը պատ­ճա­ռով վէ­ճի կը բռ­նուին եւ այն­քան կը բռն­կին, որ իրենց կո­պիտ ար­տա­յայ­տու­թիւն­նե­րը՝ լե­զուն չի­մա­ցո­ղին հա­մար ան­գամ խօ­սուն էին։

            ­Մօ­տա­ւո­րա­պէս մէկ ամ­սուան ճամ­բոր­դու­թիւն մը կա­տա­րել այս պայ­ման­նե­րուն մէջ ան­տա­նե­լի եւ անե­րե­ւա­կայե­լի էր, յատ­կա­պէս գիտնալով որ նա­ւուն վրայ առատ մա­քուր ջուր ան­գամ կարելի պիտի չըլլար գտնել, որ բա­ւա­րա­րէր ջեր­մով տա­ռա­պող ան­ձի մը ծա­րա­ւը յա­գեց­նե­լու. տա­պա­հար մա­հուան դու­ռը հաս­նի­լը աւելի քան վստահ էր։­

Այս ամէ­նը նկա­տի առ­նե­լով, Մխի­թար սար­կա­ւագ կը հա­մո­զուի որ այդ ճամ­բոր­դու­թե­նէն պէտք է խո­հե­մու­թեամբ հրա­ժա­րէր, նոյ­նիսկ եթէ իր այդ վի­ճա­կով օտա­րու­թեան մէջ բո­լո­րո­վին առան­ձին, շատ դժուար պի­տի ըլ­լար։ Այս ամէ­նը, որ­պէս աս­տուա­ծային կամ­քի դր­սե­ւո­րում, Աս­տու­ծոյ ձեռ­քէն ըն­դու­նելով՝ կը յանձ­նուի աս­տուա­ծային ամե­նախ­նամ գթա­սի­րու­թեան, միշտ Աս­տու­ծոյ կամ­քը փնտ­ռե­լու եւ կա­տա­րե­լու պատ­րաս­տա­կա­մու­թեամբ։

­Նա­ւա­պե­տին հետ հա­մա­ձայ­նու­թիւն­ներ կն­քե­լու հա­մար նաւ ելած էր վա­ճա­ռա­կան մը, որ Կիպ­րոս պի­տի վե­րա­դառ­նար իր մա­կոյ­կով որ նա­ւուն կա­պած էր։ Մխի­թար վճ­ռա­կամ, կը մօ­տե­նայ նա­ւա­պե­տին, եւ կը խնդ­րէ որ ինքն ալ այդ վա­ճա­ռա­կա­նին հետ նա­ւէն իջ­նէ եւ ցա­մաք եր­թայ։ Նա­ւա­պե­տը ու­րա­խու­թեամբ կը հա­մա­ձայ­նի ըն­դա­ռա­ջել, իր ու­սե­րէն ծանր բեռ մը վար դնո­ղի թե­թե­ւու­թեամբ։­

Այս­պէս, Մխի­թար հրա­ժեշտ կ՚առ­նէ իր սի­րե­լի Յով­հան­ եպիս­կո­պո­սէն, բա­րի ճա­նա­պարհ կը մաղ­թէ դէ­պի Հռոմ եւ այդ վա­ճա­ռա­կա­նի նա­ւա­կը կը նս­տի։ Մինչ նա­ւը կը շա­րու­նա­կէ իր ըն­թաց­քը, իրենք ետ կը վե­րա­դառ­նան Կիպ­րոս եւ Մխի­թար սար­կա­ւագ կ՚ի­ջե­ւա­նի այնտեղ՝ ուր որ բնակեր էին։ Բո­լո­րո­վին ան­տէ­րունջ, յա­ջորդ օրը գրաստ մը վար­ձե­լով կ՚եր­թայ Սա­ղա­մի­նա քա­ղա­քը, ուր հայեր կ՚ապ­րէին եւ հայ եկե­ղեց­ւոյ կից իջե­ւա­նա­տան մէջ կ՚օթեւանի։ Երեք օր ետք, երբ հի­ւան­դու­թիւ­նը չի մեղ­մա­նար եւ ջեր­մը չի թո­ղուր, տե­ղաբ­նակ հայե­րը զինք ջո­րիի մը վրայ դնե­լով, մէկ օրուան ճամ­բայ կտ­րե­լով, կը տա­նին Ս. Մա­կա­րի վան­քը, կրօ­նա­ւոր­նե­րու խնամ­քին յանձ­նե­լով նո­րեկ սար­կա­ւա­գը։