Udha e Kryqit, Papa: "Jezusi u jep forcë atyre që kanë rënë"

R.SH. - Vatikan

Rrugë, që i propozohet çdo njeriu; udhëtim, për të parë brenda vetes dhe për t'u pajtuar me ndërgjegjen  tënde, duke u ndaluar tek vuajtjet e Krishtit në shtegtimin tragjik drejt Kalvarit. Meditimet e përgatitura nga Papa Françesku për Via Crucis të së Premtes së Madhe në Koloseum, që sonte, 18 prill, me dëshirën e vetë Papës kryesohet nga famullitari i përgjithshëm i dioqezës së Romës, Kardinali Baldo Reina, tregojnë se udha e kryqit është zbritja që Jezusi bëri “drejt botës që Zoti e do”(Ndalesa II). E është edhe "përgjigje e përgjegjësi" nga ana e Krishtit. Ai që ndërmjetëson ashtu i “gozhduar”, vendoset “në mes të palëve, mes të kundërtave” (Ndalesa XI) dhe i çon te Zoti, sepse “kryqi i tij rrëzon muret, shlyen borxhet, anulon dënimet, vendos pajtimin”. Jezusi, “Jubileu i vërtetë”, që i zhveshi petkat, duke u sjellë “si i afërt deri me ata që po e shkatërronin” e duke i shikuar “ata” që e zhvishnin “si njerëz të dashur, të cilëve Ati u  besoi” tregon se dëshiron t’i shpëtojë “të gjithë, të gjithë, të gjithë” (Ndalesa X).

Ekonomia e Zotit

Në reflektimet e Papës ka një ftesë për të dalë nga skemat e veta, për të kuptuar "ekonominë e Zotit" - që "nuk vret, nuk flak tutje, nuk dërrmon. Është e përvuajtur, besnike ndaj tokës" - rruga e Jezusit, ajo "e Lumturive", që "nuk shkatërron, por kultivon, riparon, mbron". Ndërkaq është në "ekonominë hyjnore" (ndalesa VII), krejt e ndryshme nga ekonomitë e sotme të bëra "nga llogaritjet dhe algoritmet, nga logjika e ftohtë dhe interesat e paepura", kujton Françesku. Për njerëzit, Krishti e pranoi kryqin dhe gjithë atë barrë me të cilën u ngarkua, për "treguar frymën" që "e lëviz, atë Shpirt "që është Zot dhe jep jetë"" (ndalesa II). Ne, nga ana tjetër, “na mungon fryma nga shmangia e përgjegjësisë”. Por “do të mjaftonte të mos iknim dhe të rrinim: mes atyre që na i dhatë, në kontekstet, ndër të cilat na vendosët”, nxit Papa, duke u lidhur, sepse “vetëm kështu” nuk jemi më “të burgosur” të vetvetes. Çka peshon, pra, është "egoizmi", është "indiferenca".

Udha e Kryqit, lutje e atij që lëviz

Në hyrjen e 14 ndalesave, Françesku shkruan se në gjurmët e Jezusit që niset për në Golgotë “është heksodi ynë drejt një toke të re”, sepse Krishti “ka ardhur për ta ndryshuar botën” e kështu edhe ne duhet “të ndryshojmë drejtimin, të shohim mirësinë e “gjurmëve” të tij. Prandaj, "Via Crucis është lutja e atyre që lëvizin. I ndërpret rrugët tona të zakonshme". E është një rrugë që “na kushton”, ajo e Jezusit, “në këtë botë që llogarit gjithçka” e ku “shpërblimi ka çmim të lartë”. Por "në dhuratë", vëren Papa, "çdo gjë lulëzon përsëri: qyteti i ndarë në fraksione dhe i copëtuar nga konfliktet shkon drejt pajtimit; një fe e zbehtë rizbulon frytin e premtimeve të Zotit" e "edhe një zemër prej guri mund të shndërrohet në zemër mishi".

Liria e njeriut

Dënimi i Jezusit me vdekje është pika e fillimit për të kujtuar "lojën dramatike të lirive tona" (ndalesa e parë). Nga besimi "i pakthyeshëm" me të cilin Zoti e lë veten "në duart tona", paralajmërues i një "shqetësimi të shenjtë", ne mund të nxjerrim "mrekulli", thekson Françesku: "lirimin e atyre që akuzohen padrejtësisht, thellimin e kompleksitetit të situatave, kundërshtimin e gjykimeve që vrasin". Megjithatë, ne jemi “të burgosur”  “rolesh”, nga të cilat nuk duam “të dalim, të shqetësuar për telashet e ndryshimit të drejtimit”, ndaj shpesh e lëmë “të bjerë” “mundësinë” e “udhës së kryqit”. Megjithatë Krishti, “në heshtje para nesh, në çdo motër e çdo vëlla dalë para gjykimit dhe paragjykimit”, na provokon, por “një mijë arsye”, “argumente fetare, grindje ligjore” e edhe “ndjenja e mirë në dukje, që nuk e ngatërrohet në fatin e të tjerëve” na bëjnë si Herodi, si priftërinjtë, Pilati dhe turma. Në kundërshtim me këtë, Jezusi nuk i lan duart, do, “ende në heshtje". Tema e lirisë propozohet sërish në stacionin e njëmbëdhjetë: Krishti është gozhduar në kryq dhe “na tregon se në çdo rrethanë duhet të zgjedhësh diçka”. E kjo është "marramendja e lirisë". Jezusi zgjedh t'u kushtojë "vëmendje" dy burrave të kryqëzuar pranë tij, duke lënë "të rrëshqasin fyerjet e njërit", e duke mirëpritur "thirrjen e tjetrit". Dhe nuk harron kush e gozhdoi në dru, kërkon falje për "ata që nuk dinë çfarë bëjnë" e i çon te Zoti.

Rënie e ngritje

Stacioni i tretë përshkruan Jezusin që “rrëzohet për herë të parë”, një pamje nga e cila mësojmë se “udha e kryqit është skicuar thellë në tokë: të mëdhenjtë shkëputen prej saj, duan të prekin qiellin. Përkundrazi, qielli është këtu, është ulur, takohet edhe duke rënë, duke mbetur mbi tokë”. Megjithatë, në rënien e tij të dytë (ndalesa VII), Krishti na mëson të lexojmë "aventurën e jetës njerëzore": "rënie dhe ngritje përsëri; rrëzim dhe ngritje përsëri", vëren Papa, prandaj njerëzit "ngurrojnë, shpërqendrohen, hutohen", por "njohin" më pas "edhe gëzimin: atë të fillimeve të reja, të rilindjeve". Por ato janë "pjesë unike, përzierje e hirit dhe përgjegjësisë". Jezusi, duke u bërë "një prej nesh" nuk "dreshti se mos pengohej apo rrëzohej", megjithatë ka "nga ata që janë në siklet, nga ata që lëvdojnë pagabueshmërinë - konsideron Papa - ata që fshehin rrëzimet e tyre dhe nuk falin ato të të tjerëve, mohojnë rrugën" e zgjedhur nga Krishti, i cili, megjithatë, kujdeset për secilin "si e vetmja dele e humbur". Përkundrazi, sot ka ekonomi çnjerëzore, ku "nëntëdhjetë e nëntë vlejnë më shumë se një", sepse ajo që "ne kemi ndërtuar" është "botë llogaritjesh dhe algoritmesh, logjike të ftohtë dhe interesash të paepura". "Ekonomia hyjnore", përkundrazi, "është një tjetër", e kështu, kthimi te Krishti që bie dhe ngrihet përsëri "është ndryshim drejtimi dhe ritmi. Kthesa që rikthen gëzimin dhe na sjell në shtëpi". Më në fund, me rënien e tij të tretë, Jezusi, Biri i Zotit, ndonëse i pa mëkat, "i afrohet çdo mëkatari" e - duke e dashur zemrën e tij e duke e ngrohur - e ngre lart dhe e vendos "përsëri në shtigje të parrahura më parë, të guximshme dhe bujare". “Përsëri në tokë, në rrugën e kryqit”, Krishti është “Shëlbuesi i kësaj tokës sonë”.

Ashtu si cireneu

Ndërmjet personazheve të ndryshme të Udhës së Kryqit Françesku kujton përvojat që mund t’i jetojë çdo njeri. Ashtu si Simoni i Cirenës (Ndalesa V), i cili duke u kthyer nga fushat ndalohet për ta ndihmuar Jezusin për të mbartur kryqin. Ky njeri, i cili e vëren veten duke mbartur kryqin e Krishtit "pa e kërkuar", na bën të kuptojmë se "ndokush edhe mund të pengohet te Zoti" edhe rastësisht, kur "drejtimi" i tij është tjetër - kujton Papa. Por zgjedha e Jezusit “është e ëmbël”, e “barra e tij, e lehtë” lexojmë në Ungjill. E Atij i pëlqen të “na përfshijë” në “punën e tij, në lërimin e tokës, që të mund të mbillet përsëri”. Në realitetin e sotëm "kemi nevojë për dikë që na ndal ndonjëherë - pranon Françesku - dhe vendos mbi supet tona një pjesë të realitetit që duhet mbajtur". Por nëse ndokush punon pa Zotin, "humbet", për këtë arsye "në udhën e kryqit lartohet Jeruzalemi i ri" drejt të cilit duhet të kthehesh si Kireneas, duke ndryshuar "rrugë" dhe duke punuar me Jezusin.

Gratë përgjatë rrugës për në Kalvar

Në stacionet IV, VI dhe VIII dalin figurat femërore që i afrohen Jezusit. Maria, para së gjithash, e cila rikthehet tiparet e mëposhtme: jo "heqje dorë, por zbulim i vazhdueshëm, deri në Kalvar", "hapësirë ​​krijimi" për "risinë" e Zotit. Ajo, “dishepullja e parë”, na ndihmon të kuptojmë se për Krishtin “nëna” dhe “vëllezërit janë ata që dëgjojnë e edhe ndryshojnë. Nuk flasin, por bëjnë, sepse “në Zotin fjalët janë fakte, premtimet janë realitet”, e për më tepër Maria na rikthen në botë me besimin e saj. Pastaj është Veronika, e cila, duke e fshirë me dashuri fytyrën e Jezusit, na fton t’ia ngulim sytë asaj fytyre, në të cilën mund të lexojmë qartë "vendimin për ta dashur njëri-tjetrin deri në frymën tonë të fundit: e madje, edhe përtej saj, sepse dashuria është më e fortë se vdekja". Fytyrë që ndryshon "zemrën" tonë, thekson Françesku, sepse Jezusi “na dorëzohet ne ditë pas dite, në fytyrën e çdo qenieje njerëzore" e kështu, "sa herë i drejtohemi më të voglit", i kushtojmë "vëmendje" "gjymtyrëve" të tij. Ndërkaq "bijat e Jeruzalemit" kujtojnë mirëkuptimin e veçantë që pati Krishti me gratë. Por përballë dhembshurisë dhe lotëve të tyre, Jezusi i këshillon të qajnë për brezat e rinj. Ndërsa sot ne kemi nevojë për “lot pendese, për të cilët nuk duhet të kemi turp”, thekson Papa, “lot që nuk duhen mbyllur në vetvete”, veçanërisht për “bashkëjetesën tonë të plagosur”, e cila “në këtë botë të coptuar, ka nevojë për lot të sinqertë, jo për lot të rreme”.

Jezusi është ndër ata, që vijojnë të shpresojnë

Në fund të Via Crucis - Udhës së Kryqit, portreti prekës i Jezusit të zbritur nga Kryqi (stacioni i 13-të), dorëzuar Jozefit të Arimateas, "i cili 'po priste Mbretërinë e Perëndisë'", na bën të nënkuptojmë se Krishti është "ndërmjet atyre që ende shpresojnë; atyre, që nuk heqin dorë nga mendimi se padrejtësia është e pashmangshme" dhe na mundëson "të rimarrim përgjegjësi të mëdha". Më në fund, stacioni i katërmbëdhjetë na çon në heshtjen e së Shtunës së Madhe. Përballë vdekjes së Krishtit, “në një sistem që nuk ndalet kurrë”, Françesku larton një lutje të fortë:

“Na mëso të mos bëjmë asgjë, kur na kërkohet vetëm të presim. Edukona në kohët e tokës, që nuk janë artificiale”. Jezusi, “i shtrirë në varr”,  “është në gjendjen që na bashkon të gjithëve” e arrin “në humnerat që na tmerrojnë aq shumë” e “ne shpëtojmë duke i shumëfishuar veprimtaritë tona”, duke bredhur “në boshllëk”.

Krishti tani duket se "po fle në një botën stuhish, por me ngjalljen e tij, e cila do të përfshijë mbarë krijimin, do të ketë paqe ndër të gjitha kombet!