Ripoti ya Benki Kuu ya Vatican,IOR:kuboresha mchakato wa kuripoti shughuli zinazotiliwa shaka!

Vatican News

Kwa mujibu wa Ripoti yake ya Mwaka iliyochapishwa Jumatano tarehe 9 Aprili 2025 na  Mamlaka ya Usimamizi na Taarifa za Fedha (ASIF) iliendelea na kazi yake mwaka 2024 kwa kuunganisha juhudi za Vatican na mji wa Vatican za kuzuia na kukabiliana na utakatishaji fedha haramu na ufadhili wa ugaidi na kuenea kwa silaha za maangamizi makubwa (ML/TF).

Kuripoti shughuli za kutiliwa shaka

Mnamo 2024, Mamlaka ya Usimamizi wa Taarifa za Fedha (ASIF) ilipokea ripoti 79 za shughuli za kutiliwa shaka (ikilinganishwa na 123 za 2023), ambapo 73 zilitoka kusimamiwa (ikilinganishwa na 118 mwaka 2023). Kupungua huku kunachukuliwa kuwa chanya kwa vile kunawakilisha ongezeko la ubora badala ya kupunguza umakini wa wahusika wanaoripoti. Kama ASIF inavyoeleza katika Ripoti, mwelekeo unaonekana kuhusishwa zaidi na uboreshaji unaoendelea wa mchakato wa uteuzi wa kesi zitakazoripotiwa, kama inavyooneshwa na viashiria kama vile kuongezeka kwa ushirikiano wa ndani na kimataifa (mawasiliano 65 ikilinganishwa na 54 mwaka 2023, na kubadilishana 44 ikilinganishwa na 32 mwaka 2023), idadi thabiti ya ripoti zinazotumwa katika  Ofisi ya Mtetezi wa Haki (11, sawa na 2023), na ongezeko la idadi ya hatua za kuzuia zilizopitishwa (hatua tatu za kusimamisha shughuli za uhamishaji na mbili za kufungia akaunti, ikilinganishwa na hatua moja ya kusimamishwa mnamo 2023). Uthibitisho zaidi wa kuimarishwa kwa mfumo wa ML/TF, ambao msingi wake uko katika kuripoti shughuli za kutiliwa shaka, pia hutoka kwa matokeo ya ukaguzi unaolengwa na kusimamiwa. ASIF inaripoti "ahadi ya kutosha," "mfumo mzuri wa shirika na kiutaratibu," na maendeleo ya haraka ya mpango wa kushughulikia "maeneo machache ya kuboresha." Ufuatiliaji unaoendelea na urejeshaji wa shughuli za mafunzo makini yanayosimamiwa (kuanzia na kipindi cha mafunzo kilichofanyika tarehe 19-20 Desemba 2024) pia ni vipengele muhimu vinavyounga mkono dhamira inayoendelea ya ASIF.

Uangalifu zaidi kwa "hatari ya umbali kijiografia"

Ripoti ya Mwaka ya 2024 inatanguliza tofauti kati ya ripoti za shughuli za kutiliwa shaka ambazo zina viashirio wazi vya hitilafu (mwaka huu, kwa mara ya kwanza, viashirio vya mara kwa mara vya hitilafu vilichapishwa) na ripoti hizo zilichochewa pekee na miunganisho ya moja kwa moja au isiyo ya moja kwa moja na maeneo hatarishi au yale yaliyo chini ya ufuatiliaji ulioimarishwa (36 kati ya jumla ya 79). Mabadiliko hayo yanawakilisha ubunifu mkubwa, ambao unaonesha umakini wa pekee kwa kile kinachoitwa "hatari ya umbali kijiografia" - kipengele muhimu kwa ufanisi wa mfumo wa ML/TF katika eneo la mamlaka ambalo chombo pekee kinachofanya shughuli za kifedha za kitaaluma hutumikia Kanisa duniani kote, hasa katika maeneo ambapo uwepo wa Kanisa unahitajika zaidi. Hata hivyo, ASIF haidhibitishi masuala muhimu: hakuna ripoti yoyote kati ya hizi iliyosababisha ripoti kutumwa kwa Ofisi ya Mtetezi wa Haki.

Benki Kuu ya Vatican IOR inasalia kuwa huluki thabiti na iliyopangwa vyema

Katika mwaka wa 2024, ASIF ilifanya ukaguzi wa mara kwa mara na wa utaratibu wa vipengele vinavyohusiana na usimamizi mzuri, wa busara na endelevu wa Benki Kuu ya Shughuli za kindi za(IOR). Usimamizi wa karibu wa utiifu wa sheria za busara na mipaka ya uendeshaji, pamoja na ufuatiliaji wa hali ya kifedha na ukwasi wa taasisi pekee iliyoidhinishwa kufanya shughuli za kitaalamu za kifedha katika eneo la mamlaka, uliimarishwa kwa kuboresha kile kinachoitwa "Mchakato wa Mapitio na Tathmini ya Usimamizi" (SREP) na kwa kuanzisha sharti kwa Taasisi kuchapisha taarifa kuhusu hatari za kimazingira, kijamii, na usimamizi wa shirika (hivyo kukumbatia umuhimu unaoongezeka wa mambo ya ESG). Tahadhari maalum pia ilitolewa katika eneo la fedha.  Matokeo ya shughuli zote hizo yaliruhusu Dk. Carmelo Barbagallo, katika "Barua kwa  Rais" akitambulisha Ripoti ya Mwaka, kuakisi "matokeo mazuri yaliyofikiwa na IOR, ambayo yamethibitishwa kuwa chombo thabiti na kilichopangwa vyema."

Moneyval inathibitisha maboresho

Ripoti ya Mwaka ya 2024 pia imeakisi  matokeo chanya ya ufuatiliaji wa Kamati ya Fedha ya Baraza la Ulaya kuhusu utiifu wa kiufundi, yaani, jinsi mfumo wa udhibiti wa mamlaka hiyo unavyolingana na viwango vya Kikosi Kazi cha Kifedha (FATF). Wakati wa awamu ya 5 ya tathmini ya pande zote, Holy See (pamoja na Jimbo la Vatikani) ilitathminiwa kwa maendeleo yaliyopatikana kufuatia Ripoti ya Tathmini ya Pamoja ya Aprili 2021. Wakati wa Mkutano wa 67 wa Mjadala wa Kamati ya Fedha mnamo Mei 2024, mapendekezo yote matatu ambayo yalihitaji kutathminiwa upya yaliboreshwa (Pendekezo la 13 kuhusu benki ya mawasiliano; Pendekezo la 16 kuhusu uhamisho wa kielektroniki; na Pendekezo la 24 kuhusu uwazi na umiliki wa manufaa wa watu halali). Kwa sasa, mamlaka imepata utiifu kamili au wa hali ya juu na mapendekezo 35 kati ya 39 yanayotumika.

"Barua ya Rais"

"Ripoti ya Mwaka," ameandika Dk. Barbagallo katika utangulizi, anahakikishia, kwa nguvu ya idadi na uthabiti wa hatua yake, kwamba Mamlaka ya Usimamizi na Taarifa za Fedha imedumisha, wakati wa mwaka 2024, kiwango cha juu katika hatua yake ya kuzuia na kukabiliana na utoroshaji wa fedha na ufadhili wa ugaidi na katika shughuli zake za usimamizi kwenye Benki kuu ya Vatican (IOR.) Hii inathibitishwa na ubora wa ushirikiano na Mamlaka za ndani na kimataifa pamoja na matokeo mazuri yaliyofikiwa na IOR. "Miongoni mwa shughuli zinazofanywa na Mamlaka," Dk. Barbagallo anaongeza, "ningependa, hapa, kusisitiza umuhimu wa mbili kati ya hizo: kwa upande mmoja, uwezo wa kutambua - kwa madhumuni ya kupona baadae  njia ya pesa iliyopatikana kwa njia isiyo halali; kwa upande mwingine, mchango unaotolewa kwa Mamlaka za Vatican na watu wa kisheria katika kuzuia ufujaji wa pesa na matumizi ya pesa zinazotokana na uhalifu.”